Η Χίος και κυρίως η ΚΑΛΛΙΜΑΣΙΑ είναι υπερήφανες για το άξιο παιδί τους, τον Αξιωματικό της Ελληνικής Αεροπορίας, Κώστα Περρίκο. Ήταν αρχηγός της Π.Ε.Α.Ν. και ανατίναξε το κτίριο της προδοτικής οργάνωσης Ε.Σ.Π.Ο στην Αθήνα. Το πρώτο μεγάλο σαμποτάζ στην Ευρώπη που στέναζε κάτω από την μπότα των στρατιωτών του Χίτλερ. Όμως πέραν του εγχειρήματος αυτού, που ταρακούνισε την Υφήλιο, αυτό που βαρύνει περισσότερο είναι η διαχρονική εμμονή του στις ανθρωπιστικές ιδέες, τα μηνύματα για κοινό αγώνα σε παγκόσμιο επίπεδο, όπου θα κυριαρχεί η Ελληνική ιδέα. Προϋπόθεση η ύπαρξη ειρήνης, η εμπέδωση της αληθινής Δημοκρατίας και η ένωση των κρατών τις Ευρώπης. Άλλωστε ο ίδιος γράφει λίγο πριν εκτελεστεί ότι δεν γεννήθηκε στρατιωτικός, αλλά ειρηνιστής που θα συγχωρέσει τους εκτελεστές του.
Αυτόν τον Περρίκο θα προσπαθήσουμε περισσότερο να αποδώσουμε, εξαντλώντας τις πηγές που έχουμε στην διάθεσή μας. Επιδίωξή μας η καταξίωσή του.
Γεννήθηκε τον Απρίλη του 1905 στη γειτονιά Ρούβελου της Καλλιμασιάς. Γονείς του ο Δημήτρης Περρίκος και η Ανθή Στεφανίδη. Οι καταστάσεις που βίωσε από την νηπιακή του ακόμα ηλικία, οπωσδήποτε θα διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα του. Από δύο χρονών ακόμη το φροντίζουν δύο καλόγριες του μοναστηριού Πλακουριώτισα Καλλιμασιάς, η Ευδοκία και η Ευφροσύνη, αδερφές του πατέρα του.
Έμεινε κοντά τους μέχρι τα οχτώ του χρόνια και στη συνέχεια με τον πατέρα του και την μητριά του Πλουμού, το γένος Μπογιατζή. Το καλοκαίρι του 1917, τελείωσε το δημοτικό σχολείο της Καλλιμασιάς με βαθμό 5 και 1/13 «λίαν καλώς» και γενική διαγωγή 5 (και όχι με 6, ήταν αρίστη) και φανερώνει τουλάχιστον ανήσυχο χαρακτήρα. Το ίδιο καλοκαίρι ένας Γερμανός γιατρός τον σύστησε στον φαρμακοποιό Σπίνο στη Χώρα. Έπιασε δουλειά στο φαρμακείο με σκοπό να βγάλει τα έξοδά του για να συνεχίσει στο γυμνάσιο. Το Σεπτέμβρη ήρθε από την Αίγυπτο η αδερφή του πατέρα του, και τον πήρε μαζί της στην Αλεξάνδρεια. Εκεί συμπλήρωσε την γυμνασιακή του μόρφωση και έμαθε και ξένες γλώσσες. Παράλληλα σπούδαζε αεροπλοΐα με αλληλογραφία από την Αγγλία.
Το 1925 επιστρέφει στη Ελλάδα για τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις και το 1927 μπήκε στη σχολή ‘Αεροπόρων’. Συνέχισε σαν αξιωματικός Αεροπορίας μέχρι το 1935, χρονιά που η κυβέρνηση μιλούσε για αεροπορική επάρκεια. Την ίδια χρονιά αποτάσσεται από το καθεστώς Μεταξά έχοντας τον βαθμό του υποσμηναγού, επειδή αρθρογραφούσε επισημαίνοντας το μη αξιόμαχο της Αεροπορίας μας.
Ανεπάγγελτος, τριάντα περίπου χρονών επιστρέφει για λίγο στην Χίο, όπου τον προσελκύουν παιδικές μνήμες.
Σταθμός στην ζωή του Περρίκου υπήρξε η γνωριμία με τον νεαρό πανεπιστημιακό δάσκαλο Παναγιώτη Κανελλόπουλο, ο οποίος ίδρυσε το Εθνικό Ενωτικό Κόμμα που στόχευε στην συσπείρωση όλων των Εθνικών Δυνάμεων για το καλό του τόπου. Ο Περρίκος ήταν από τα πιο δυναμικά στελέχη του κόμματος και δημοσιογραφούσε στην εφημερίδα του «Ελληνική Φωνή», στην πρώτη σελίδα, δίπλα στα κύρια άρθρα του Κανελλόπουλου.
Όλα σταμάτησαν στις 4 Αυγούστου 1936 με την δικτατορία του Μεταξά. Ο Περρίκος, όπως είπαμε πιο πάνω, απομακρύνεται από την αεροπορία και ο Κανελλόπουλος εξορίζετε για 4 χρόνια. Οι δύο άνδρες συναντήθηκαν ξανά την Πρωτοχρονιά του 1941 στο Αλβανικό Μέτωπο όπου υπηρετούσαν σαν εθελοντές. Μετά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα ο Κανελλόπουλος μαζί με τον Περρίκο ίδρυσαν την Αντιστασιακή οργάνωση Π.Ε.Α.Ν. με αρχηγό τον Περρίκο και πολιτικό καθοδηγητή και σύμβουλο τον Κανελλόπουλο.
Ένας από τους βασικούς στόχους της Π.Ε.Α.Ν. ήταν η ανατίναξη της προδοτικής οργάνωσης Ε.Σ.Π.Ο που στεγαζόταν σε ένα τριώροφο πέτρινο κτίριο στη γωνία των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος, και είχε σκοπό εκμεταλλευόμενη την πείνα του Ελληνικού Λαού, να στρατολογήσει νέους για σχηματισμό λεγεώνας Ελλήνων Εθελοντών για το ανατολικό μέτωπο και νέους εργάτες για τη πολεμική βιομηχανία των Γερμανών.
Τη μελέτη και τη οργάνωση της ανατίναξης ανέλαβε μία ομάδα που την αποτελούσαν οι παρακάτω :
1. Κώστας Περρίκος, απότακτος αξιωματικός της αεροπορίας
2. Αντώνης Μυτιληναίος, τεχνίτης τηλεφωνικής εταιρίας
3. Τάκης Μιχαηλίδης, φοιτητής χημείας
4. Σπύρος Γαλάτης, φοιτητής νομικής
5. Νίκος Μούρτος, ιδιωτικός υπάλληλος
6. Νίκος Λάζαρης, φοιτητής
7. Σπύρος Στανωτάς, φοιτητής οικονομικών. Μαζί τους και με γυναίκα, η Ιουλία Μπίμπα, αληθινή ηρωίδα.
Ο στόχος ήταν ένα τριώροφο πέτρινο κτίριο στην καρδιά της Αθήνας ούτε 100μ. από την πλατεία Ομονοίας. Τα γραφεία της Ε.Σ.Π.Ο. βρίσκονταν στον πρώτο και τον δεύτερο όροφο. Ως ημέρα εγχειρήματος καθορίστηκε η Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 1942. Τόπος συγκέντρωσης της ομάδας και εξόρμησης ήταν η πλατεία Κάνιγγος και ώρα 9:00 π.μ. Η ανατίναξη του κτιρίου θα γινόταν με χειροποίητη βόμβα 10 κιλών δυναμίτη με βραδύκαυστο φυτίλι υπολογισμένο να πυροδοτήσει σε 6 λεπτά. Θα την τοποθετούσαν στο μεσοπάτωμα του κτιρίου, κάτω από τον πρώτο όροφο της Ε.Σ.Π.Ο.
Είναι 12:30 όταν μία υπόκωφη βοή και μία ισχυρότατη δόνηση συγκλονίζουν την Αθήνα. Ένα πυκνό σύννεφο καπνού σκεπάζει την Πατησίων. Όλοι αρχίζουν να τρέχουν. Τόση είναι η σύγχυση και ο πανικός ώστε οι Γερμανοί σημαίνουν συναγερμό νομίζοντας ότι πρόκειται για αεροπορική επιδρομή.
Το οίκημα κατέρρευσε και πήρε φωτιά. Στα ερείπια θάφτηκαν 29 μέλη της Ε.Σ.Π.Ο και 43 Γερμανοί αξιωματικοί και στρατιώτες. Η Ε.Σ.Π.Ο διαλύθηκε. Καμία άλλη προδοτική οργάνωση δεν ξαναφάνηκε. Από την πλευρά της Π.Ε.Α.Ν. στις 11 Νοεμβρίου 1942 ο Κ. Περρίκος μαζί με άλλα μέλη της συλλαμβάνονται με προδοσία και οδηγούνται στα κρατητήρια της Γκεστάπο.
Στις 31 Δεκεμβρίου 1942 ο Κ. Περρίκος καταδικάστηκε τρεις εις θάνατον και στις 4 Φεβρουαρίου 1943 εκτελέστηκε με τουφεκισμό.
Λίγο πριν την εκτέλεσή του, γράφει τις υποθήκες του στα παιδιά του για να συνεχίσουν τον αγώνα του. Μέσα σε αυτές οραματίζεται και προφητεύει την Ενωμένη Ευρώπη .... (‘Φεύγω με την ικανοποίηση πως αν δεν έκαμα το χρέος μου προς την πατρίδα όσο έπρεπε, πάντως το έκανα όσο μπορούσα. Το χρέος αυτό δεν τελειώνει ποτέ. Αν ζούσα θα εξακολουθούσα την προσφορά μου και κατά την περίοδο της ειρήνης. Σεις που θα μείνετε δουλέψτε για να σταματήσουν οι πόλεμοι, να ευημερήσουν όλοι οι άνθρωποι, να ενωθούν τα κράτη της Ευρώπης, να ειρηνεύσει και να ευτυχήσει ο κόσμος. Δουλέψτε για να καταργηθούν οι τεχνητοί φραγμοί που παρεμποδίζουν και σε άπειρες περιπτώσεις ματαιώνουν την πρόοδο των αξιών. Αφιερώστε τη ζωή σας στην Ελλάδα και στην ανθρωπότητα.
Σύμφωνα με την απόφαση του Στρατοδικείου ο πατέρας σας υπήρξε ένας εξαιρετικά επικίνδυνος εγκληματίας, ένας απαίσιος τρομοκράτης. Αυτό όμως δεν ανταποκρίνεται προς την αλήθεια. Ο πατέρας σας είχε άλλες επιδιώξεις. Πίστευε σε υψηλά ανθρώπινα ιδεώδη. Η σκέψη του ξεπερνούσε τα στενά όρια της πατρίδας μας.
Εκείνο που κυρίως τον χαρακτήριζε ήταν η αγάπη του προς όλους τους ανθρώπους, χωρίς εξαίρεση. Βρέθηκε όμως στη δίνη ενός πολέμου. Και πιστεύοντας στα ιδανικά του, νόμιζε πως θα μπορούσε να συμβάλει στην προπαρασκευή του κόσμου για την πραγματοποίηση της διεθνούς συνεργασίας που αποτελεί προϋπόθεση της ειρήνης και της ευημερίας ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Εγκαταλείπω τον επίγειο κόσμο με το παράπονο ότι δεν πρόφθασα να πραγματοποιήσω τους ανθρωπιστικούς πόθους μου. Μου μένουν ακόμη λίγα λεπτά ζωής. Εγκαταλείπω τον κόσμο χωρίς μίση και κακίες.
Αγωνίστηκα για την πατρίδα μου. Για τη δικιά τους πατρίδα αγωνίζονται και εκείνοι οι οποίοι με καταδίκασαν. Θα ήθελα το αίμα μου να μη μας χωρίσει, αλλά να μας ενώσει με τους σημερινούς αντιπάλους.’)
Το πορτραίτο του συμπληρώνει το παρακάτω απόσπασμα που έδωσε στη δημοσιότητα ο Π. Κανελλόπουλος από μία επιστολή του Περρίκου στον αδελφό του Αθανάσιο…
«Είμαι καλά. Οι δύο αυτές λέξεις δεν έχουν πια το στερεότυπο νόημά τους.
Το «είμαι καλά» σημαίνει ότι είμαι ευτυχισμένος και μαζί και περήφανος γιατί μπορώ πλέον να λέγω ότι ανήκω σ’ εκείνους, που με ένα μεγαλειώδη, με έναν ελληνοπρεπή τρόπο αγωνίζονται εναντίον των βαρβάρων της εποχής μας, σ’ εκείνους που προετοιμάζουν την αύριον της ανθρωπότητας, στους εργάτες μιας νέας εποχής, της εποχής που θα φέρει στους αιώνες ανεξίτηλα τα ίχνη της σφραγίδας της Ελληνικής ιδέας…»
Για την προσφορά του ο Περρίκος προήχθη σε αντισμήναρχο της πολεμικής αεροπορίας από την πολιτεία. Τον Απρίλη του 1980 ύστερα από μια σεμνή τελετή έγινε η αποκάλυψη αναμνηστικής πλάκας από τον Π. Κανελλόπουλο, που τοποθετήθηκε στην οικοδομή με τα πρώην γραφεία της Ε.Σ.Π.Ο. Στις 7 Φεβρουαρίου 1987 έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στην Καλλιμασιά. Την ίδια χρονιά στις 20 Σεπτεμβρίου στήνεται η προτομή στην οδό Γλάδστωνος που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Μιχαήλ Κάσσης. Ακόμη το όνομα του έχει δοθεί σε δρόμους της Αθήνας, στη Φιλοθέη, στο Βαρβάσι της Χίου και στην Καλλιμασιά.
Σε μια εποχή που η Ευρώπη προσπαθεί να βρει την ταυτότητά της για να πορευθεί ενωμένη στα πεπρωμένα της, πιστεύουμε πως είναι δίκιο και επιβάλλεται να καταξιωθεί ο πρώτος οραματιστής και προφήτης της.
Είναι το καταλληλότερο πρότυπο για τους νέους σε μια εποχή αμφισβήτησης των ιδεών, της ψυχρής λογικής των υπολογιστών και της εκμετάλλευσης του συνανθρώπου χωρίς φραγμούς κι αναστολές. Ο Κ. Περρίκος με τις πανανθρώπινες ιδέες του και με το παράπονο ότι έφυγε πάνω στην άνθιση της ηλικίας του χωρίς να πραγματοποιήσει τους ανθρώπινους πόθους του, σήμερα περισσότερο από ποτέ δικαιούται την πανευρωπαϊκή καταξίωσή του.
